Trị mụn bằng mật ong có hiệu quả không

Có một vài phương pháp điều trị mụn thú vị và khác thường được truyền tai nhau là có thể thay thế cho những sản phẩm điều trị không kê đơn: Kem đánh răng là phương pháp đáng ngờ nhất, và chúng ta lại càng không có hứng thú với việc sử dụng hỗn hợp tẩy tế bào chết dạng hạt bằng chanh và muối (vì vấn đề vệ sinh thôi, những hạt muối vương vãi khắp nơi).

Nhưng gần đây chúng tôi đã nhìn thấy và nghe ngóng rất nhiều về phương pháp trị mụn bằng mật ong. Ví dụ như sự bùng nổ của phong trào chăm sóc da bằng mật ong ở các spa trên khắp nước Mỹ. Và trên trang web Reddit thì đầy những tấm ảnh trước và sau của những người đã sử dụng mật ong để trị mụn.

Trong một bài viết, một người dùng khẳng định chắc chắn rằng làn da của cô trở nên sạch mụn hơn sau khi cô bắt đầu thoa mật ong nguyên chất lên làn da của mình mỗi ngày. “Chỉ trong 1 tuần mật ong đã có hiệu quả với vấn đề mụn của tôi hơn cả curcumin, benzoyl peroxide, sulfur, hay resorcinol đã từng làm cho tôi trước đây,” người dùng này viết. Nhưng dù cho Internet có ca ngợi mật ong đến thế nào chăng nữa, chúng tôi vẫn chưa hoàn toàn yên tâm, vậy nên chúng tôi đã đến gặp một số chuyên gia hàng đầu nhằm tìm hiểu xem liệu mật ong có thật sự là một phương pháp trị mụn hiệu quả hay không, và tại sao lại như vậy.


Mật ong là một chất kháng khuẩn

Theo trang web của nhà hóa mỹ phẩm Randy Schueller, có bằng chứng xác thực rằng mật ong có khả năng chống lại vi khuẩn (điều bạn kỳ vọng một chất kháng khuẩn phải thực hiện được), nhưng mật ong nguyên chất không thể tiêu diệt vi khuẩn P.acnes (Propionibacterium acnes), một loại vi khuẩn đặc biệt gây nổi mụn. “Trong một nghiên cứu đăng trên Journal of Antibacterial Chemotherapy cho thấy rằng, mật ong (với nồng độ từ 2.5-5%) vô cùng hiệu quả khi được sử dụng để chống lại staphylococci, một vi khuẩn rất có hại,” Schueller viết. “Chúng tôi không tìm thấy được nghiên cứu nào thử nghiệm mức độ hiệu quả của mật ong trên vi khuẩn P. acnes, loại vi khuẩn là nguyên nhân hình thành mụn. Tuy nhiên, theo những gì chúng tôi biết được về cơ chế sát khuẩn của mật ong, có thể tin rằng mật ong cũng sẽ có hiệu quả tốt trong việc tiêu diệt loại vi khuẩn này.” Vậy nên mặc dù không có bằng chứng xác thực nào, trên lý thuyết nó vẫn có một cơ chế sinh học tương tự.

Ưu tiên mật ong nguyên chất

Annie Chiu, một bác sĩ da liễu ở North Redondo Beach, California, nói rằng hãy đảm bảo là bạn chọn mua đúng loại mật ong nguyên chất – bất cứ thứ gì đã qua xử lý sẽ không có tính năng kháng khuẩn tương tự như các nghiên cứu đề nghị. “Hầu hết các thương hiệu mật ong nổi tiếng đều đã xử lý chúng theo một cách nào đó, bằng cách đun nóng hay pha thêm nước. Những loại mật ong đã qua xử lý này sẽ rất có thể không hiệu quả (trong việc điều trị mụn) vì tính chất kháng khuẩn và kháng viêm đã bị phá hủy trong quá trình xử lý,” cô nói. “Tốt nhất là tìm kiếm một loại mật ong hoàn toàn tự nhiên, nguyên chất, chưa qua xử lý, hưa đun nóng và chưa cho thêm các thành phần phụ gia, lý tưởng nhất là mật ong từ những tổ ong hữu cơ không hề được nuôi dưỡng bằng chất hóa học hay kháng sinh.” Chiu khuyên bạn sử dụng mật ong như một lớp mặt nạ và để yên trên làn da của bạn từ 15-20 phút trước khi rửa sạch nhằm giúp điều trị và ngăn ngừa nổi mụn..

Mật ong hiệu quả nhất với mụn viêm

“Mật ong nguyên chất có hiệu quả trong việc làm dịu  mụn viêm bởi vì nó có hiệu ứng thẩm thấu (osmotic) trên làn da – mật ong có thể hút ra “những chất dịch thừa” và làm giảm viêm nhiễm,” Kavita Mariwalla, một bác sĩ da liễu ở West Islip, New York, nói. “Mật ong có thể là một tác nhân làm dịu, vậy nên nó cũng có thể giúp ích trong việc giảm thiểu tình trạng mẩn đỏ trên da.” Tuy nhiên, bạn sẽ không muốn sử dụng thành phần vừa ngọt vừa dính này cho việc làm sạch lỗ chân lông của mình đâu. “Đừng để bị lừa rằng mật ong sẽ kéo bụi bẩn ra khỏi lỗ chân lông vì nó rất dính. Nó có thể để lại một lớp mỏng trên làn da khiến bạn sau đó phải rửa mặt lại thật sạch,” cô nói. “Thật không may, mật ong không như giống như dạng lỏng của miếng dán làm sạch lỗ chân lông Bioré.”

Mật ong không có tác dụng mạnh như thuốc trị mụn truyền thống

Cho dù nguyên chất hay đắt đỏ cỡ nào, thậm chí loại mật ong tốt nhất cũng không phải là một biện pháp thay thế chất lượng cho nhiều loại kem trị mụn truyền thống với các công thức đã được phòng thí nghiệm công nhận. Joshua Zeichner, giám đốc bộ phận nghiên cứu y học và mỹ phẩm của Khoa Da liễu tại bệnh viện Mount Sinai ở thành phố New York, nhấn mạnh rằng mặc dù mật ong có tính chất kháng khuẩn và kháng viêm, nó không thể hiệu quả bằng các loại thuốc trị mụn đã được thí nghiệm và xác minh hiệu quả. “Mặc dù mật ong có thể đem lại một vài lợi ích trong việc điều trị mụn, nó sẽ không hiệu quả bằng các phương pháp trị mụn truyền thống, như benzoyl peroxide,” bác sĩ nói. “Benzoyl peroxide hoạt động mạnh mẽ trong việc tiêu diệt các vi khuẩn gây mụn, đồng thời giúp làm thông toáng các lỗ chân lông bị tắc nghẽn, đặc biệt khi bạn có các mụn đỏ sưng to mà bạn mong muốn điều trị càng nhanh càng tốt.” Và mật ong thì sao? Chắc chắn sẽ không thể làm sạch lỗ chân lông cho bạn được rồi. (Hãy nghĩ đến kết cấu dính nhớp nhầy nhụa đó mà xem!)

Mật ong không làm mờ thâm, sẹo

Rachel Nazarian, một bác sĩ da liễu ở thành phố New York, nói rằng mật ong được chứng minh giúp hồi phục vết thương, nhưng nó không có tác dụng gì đối với sẹo. “Rất nhiều nghiên cứu đã được thực hiện, trong đó sử dụng mật ong như một loại kem thoa ngoài da cho các vết phỏng da, vì mật ong thực sự có thể giúp kích thích quá trình phục hồi vết thương và đồng thời ngăn ngừa nhiễm trùng.

Nhưng không có bằng chứng tồn tại nào ủng hộ tác dụng của mật ong trong việc làm lành sẹo,” Nazarian nói. Tuy nhiên, Chiu nói rằng, khả năng tăng tốc độ hồi phục của mật ong có thể giúp giảm bớt tình trạng ửng đỏ da sau một đợt nổi mụn nghiêm trọng. “Mật ong có thể giúp giảm thời gian hồi phục, từ đó giảm thiểu triệu chứng tăng sắc tố da (thâm, nám) một số người mắc phải sau nổi mụn. Nhưng một khi sẹo đã hình thành, mật ong không thể làm gì được để khiến vết sẹo ấy biến mất đâu”, cô nói.